บทที่ 1 แท่งเทียนญี่ปุ่น: พื้นฐานหลัก

หากแท่งเทียนญี่ปุ่นถูกคิดค้นขึ้นในสหรัฐอเมริกา มันอาจถูกเรียกว่าฮอตด็อก อย่างไรก็ตาม ประมาณห้าศตวรรษก่อน คนญี่ปุ่นได้ตั้งชื่อที่หรูหราสง่างามกว่าให้กับมัน ทุกวันนี้เทรดเดอร์ทั่วโลกต่างก็ใช้แท่งเทียนญี่ปุ่นในการวิเคราะห์ตลาด

สัญญาณตลาดที่มีเอกลักษณ์และความสะดวกสบายในการมองเห็นของแท่งเทียนญี่ปุ่นเป็นเหตุผลหลักว่าทำไมเทรดเดอร์ถึงชอบใช้แท่งเทียนในการวิเคราะห์ตลาด หากคุณต้องการเรียนรู้ความลับเบื้องหลังกราฟแท่งเทียนและคาดการณ์สัญญาณการกลับตัวโดยการค้นหารูปแบบแท่งเทียน หลักสูตรนี้เหมาะกับคุณอย่างแน่นอน

เมื่อผ่านหลักสูตรนี้ได้สำเร็จ คุณจะ

• เชี่ยวชาญประเภทหลัก ๆ ของแท่งเทียน

• สังเกตเห็นรูปแบบแท่งเทียนและสามารถตีความได้

• เรียนรู้กลยุทธ์การซื้อขายที่มีประสิทธิภาพด้วยรูปแบบแท่งเทียน

เริ่มก้าวแรกในการทำความเข้าใจทักษะและความรู้ที่อาจารย์ชาวญี่ปุ่นได้คิดค้นขึ้นมา!

แท่งเทียนคืออะไร?

แท่งเทียนญี่ปุ่นเป็นองค์ประกอบหลักของกราฟแท่งเทียน ซึ่งหนึ่งแท่งเทียนจะแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงของราคาในช่วงเวลาที่กำหนด

เมื่อเปิดกรอบเวลารายสัปดาห์ขึ้นมา แท่งเทียนหนึ่งแท่งจะแสดงการเปลี่ยนแปลงของราคาภายใน 1 สัปดาห์ ดังนั้น นี่คือพฤติกรรมของตลาดตั้งแต่วันจันทร์ถึงวันศุกร์ ทีนี้ให้ลองเปิดกราฟ 5 นาที คุณเห็นแท่งเทียนที่แกว่งขึ้น ๆ ลง ๆ ไหม? บนกราฟนี้ แท่งเทียนหนึ่งแท่งจะแสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของราคาภายใน 5 นาที

แท่งเทียนหนึ่งแท่งจะประกอบด้วยสามส่วนหลัก

• เนื้อเทียน – ส่วนหนา ๆ ของแท่งเทียน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่อยู่ระหว่างราคาเปิดและราคาปิด

• เงาด้านบน (ไส้เทียน, หาง) – เส้นแนวตั้งที่อยู่ด้านบนของเนื้อเทียน มันแสดงให้เห็นราคาสูงสุดของช่วงเวลาซื้อขาย

• เงาด้านล่าง (ไส้เทียน, หาง) – เส้นแนวตั้งที่อยู่ด้านล่างของเนื้อเทียน มันแสดงให้เห็นราคาต่ำสุดของช่วงเวลาซื้อขาย

หากราคาพุ่งขึ้นในช่วงเวลานั้น แท่งเทียนมักจะเป็นสีขาวหรือสีเขียว ในกรณีนี้ ราคาเปิดจะอยู่ด้านล่างของเนื้อเทียน ส่วนราคาปิดจะอยู่ด้านบนของเนื้อเทียน แท่งเทียนนี้จะถูกเรียกว่า กระทิง หรือแท่งเทียนขาขึ้น (bullish)

หากราคาร่วงลงในระหว่างช่วงเวลานั้น แท่งเทียนมักจะเป็นสีดำหรือสีแดง ในกรณีนี้ ราคาเปิดจะอยู่ด้านบนของเนื้อเทียน ส่วนราคาปิดจะอยู่ด้านล่างของเนื้อเทียน แท่งเทียนประเภทนี้มีชื่อว่า หมี หรือแท่งเทียนขาลง (bearish)

"ผมเห็นกราฟแท่งเทียนจำนวนมากบนอินเทอร์เน็ต น่าแปลกที่พวกมันล้วนมีสีที่แตกต่างกัน บางทีผมก็เห็นแท่งเทียนเป็นสีขาวและสีดำ และบางทีก็เห็นเป็นสีเขียวและสีแดง สีของแท่งเทียนมีความสำคัญไหม?"

พูดตามตรง คุณจะออกแบบกราฟอย่างไรไม่สำคัญเท่าไร แต่คุณควรกำหนดสองสีสำหรับแท่งเทียนกระทิงและแท่งเทียนหมี ซึ่งที่ FBS เราจะใช้สีเขียวสำหรับแท่งเทียนกระทิง และสีแดงสำหรับแท่งเทียนหมี

กราฟแท่งเทียน

แม้ว่ากราฟแท่งเทียนและพี่น้องชาวอเมริกันของมันอย่างกราฟแท่งจะความคล้ายคลึงกัน เนื่องจากพวกมันใช้ข้อมูลเดียวกัน แต่พวกมันก็มีหน้าตาไม่เหมือนกัน ดูภาพด้านล่าง ที่เราได้วางกราฟแท่ง (ด้านซ้าย) และกราฟแท่งเทียน (ด้านขวา) เอาไว้

กราฟแท่งเทียนให้ข้อมูลได้เยอะกว่ากราฟแท่ง ไปดูด้วยตัวคุณเองได้เลยนะ เนื้อเทียนจะช่วยให้เราเห็นภาพสถานการณ์ตลาด หากเนื้อเทียนยาว แสดงว่าช่วงเวลาตลาดนี้มีการซื้อขายที่คึกคัก ในทางตรงกันข้าม แท่งเทียนที่มีเนื้อเทียนขนาดเล็กจะส่งสัญญาณถึงตลาดที่สงบ เราจะให้ความสำคัญเป็นอย่างมากกับขนาดของตัวแท่งเทียนและความยาวของไส้เทียน เพราะมันอาจเปิดเผยความลับทั้งหมดที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังภาพของตลาดให้เรารู้

"ผมยังคงคิดว่ากราฟแท่งเทียนและกราฟแท่งนั้นแทบไม่ต่างกันเลยนะ คุณช่วยยกตัวอย่างที่ชัดเจนกว่านี้หน่อยได้ไหมว่ากราฟแท่งเทียนนั้นเหนือกว่ากราฟแท่งอย่างไร?"

มาดูกราฟรายสัปดาห์ของ EURUSD กัน เราได้เน้นช่วงเวลาที่เกิดการสะสมราคาในกรอบรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ถ้าคุณใช้กราฟแท่ง มันแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะเห็นว่าสี่เหลี่ยมผืนผ้านี้ประกอบด้วยแท่งเทียนอะไรบ้าง ในทางตรงกันข้าม กราฟแท่งเทียนจะให้ภาพที่ชัดเจนแก่เรา เราจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่ามีแท่งเทียนสีเขียวมากกว่าแท่งเทียนสีแดงภายในรูปแบบดังกล่าว ด้วยจำนวนแท่งเทียนภายในรูปแบบ เราก็จะได้รับการยืนยันเพิ่มเติมเกี่ยวกับโมเมนตัมขาขึ้นที่กำลังไปต่อ

ในส่วนถัดไปของบทเรียนนี้ เราจะไปดูรูปแบบหลัก ๆ ของแท่งเทียน และดูว่าพวกมันสามารถบอกเรื่องราวเกี่ยวกับราคาให้เรารู้ได้อย่างไรบ้าง

รูปแบบของแท่งเทียน

ตามที่กล่าวไว้ข้างต้น รูปร่างและขนาดของแท่งเทียนสามารถบอกอะไรได้มากมายเกี่ยวกับลักษณะของการเคลื่อนไหวของราคา เทรดเดอร์และนักลงทุนต่างให้คำจำกัดความรูปแบบหลัก ๆ ของแท่งเทียนที่มีคุณสมบัติเฉพาะตัว ไม่ต้องกลัวนะ มันสังเกตเห็นได้ง่ายมาก ๆ!

Shaven Head และ Shaven Bottom

หากแท่งเทียนไม่มีไส้บน เทรดเดอร์จะเรียกมันว่าแท่งเทียน “Shaven Head” มันมีแนวโน้มที่จะแสดงให้เห็นถึงการเคลื่อนไหวขาลงในตลาด

ในทางตรงกันข้าม แท่งเทียนที่ไม่มีไส้ล่างจะถูกเรียกว่า “Shaven Bottom” แท่งเทียนประเภทนี้จะแสดงให้เห็นว่าผู้ซื้อจะดันราคาขึ้น

คุณสามารถดูตัวอย่างรูปแบบเหล่านี้ได้จากภาพด้านล่าง

Spinning Top

แท่งเทียนที่มีเนื้อเทียนขนาดเล็กและมีไส้บนและไส้ล่างยาว ๆ จะถูกเรียกว่า “Spinning Top” รูปแบบ Spinning Top จะเป็นสัญญาณของความไม่แน่ใจของตลาด โดยทั้งกระทิงและหมีต่างก็เคลื่อนไหว แต่ไม่มีฝั่งใดควบคุมตลาดได้

หลังการเคลื่อนตัวขึ้นมาเป็นเวลานานหรือแท่งเทียนกระทิงยาว ๆ รูปแบบ Spinning Top จะบ่งชี้ถึงความอ่อนแอในหมู่ผู้ซื้อ และแนวโน้มอาจเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือหยุดชะงัก

หลังการเคลื่อนตัวลงมาเป็นเวลานานหรือแท่งเทียนหมียาว ๆ รูปแบบ Spinning Top จะบ่งชี้ถึงความอ่อนแอในหมู่ผู้ขาย และแนวโน้มอาจเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือหยุดชะงัก

บนกราฟ H4 ของ IBM แท่งเทียนแบบ Spinning Top หลายแท่งจะบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงในทิศทางของตลาด

Marubozu

ทีนี้ลองจินตนาการถึงแท่งเทียนมีเนื้อเทียนที่หนามาก ๆ และไม่มีไส้บนหรือไส้ล่าง แท่งเทียนนี้จะมีชื่อเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า Marubozu

Bullish Marubozu จะก่อตัวขึ้นเมื่อราคาเปิดเท่ากับราคาต่ำสุด และราคาปิดเท่ากับราคาสูงสุด มันจะแสดงให้เห็นว่าผู้ซื้อได้เข้าควบคุมการเคลื่อนไหวของราคาตลอดช่วงเวลาดังกล่าว

Bearish Marubozu จะก่อตัวขึ้นเมื่อราคาเปิดเท่ากับราคาสูงสุด และราคาปิดเท่ากับราคาต่ำสุด มันจะแสดงให้เห็นว่าผู้ขายได้เข้าควบคุมการเคลื่อนไหวของราคา

บนกราฟ M30 ของหุ้น WPP แท่งเทียน Marubozu สองแท่งได้แสดงให้เห็นถึงความแข็งแกร่งของแนวโน้มขาขึ้น

แท่งเทียนที่มีไส้เทียนสั้น ๆ

หนึ่งในรูปแบบแท่งเทียนที่พบบ่อยที่สุดคือแท่งเทียนที่มีไส้สั้น ๆ ซึ่งแท่งเทียนที่มีไส้สั้น ๆ นี้จะบ่งบอกว่าการดำเนินการซื้อขายส่วนใหญ่ถูกจำกัดอยู่ใกล้ราคาเปิดและราคาปิด

บนกราฟรายวันของ EURUSD ด้านล่าง แท่งเทียนที่มีไส้สั้น ๆ ได้ทำให้เกิดแนวโน้มขาขึ้น

แท่งเทียนที่มีไส้บนยาว ๆ

แท่งเทียนที่มีไส้บนยาว ๆ และไส้ล่างสั้น ๆ จะบ่งชี้ว่าผู้ซื้อครองตลาดในช่วงเวลานี้ แต่ผู้ขายก็สามารถดึงราคากลับลงมาจากจุดสูงสุดได้เมื่อสิ้นสุดช่วงเวลาตลาด แท่งเทียนดังกล่าวมักจะตามมาด้วยราคาที่ปรับตัวลง

แท่งเทียนที่มีไส้ล่างยาว ๆ

ในทำนองกลับกัน แท่งเทียนที่มีไส้ล่างยาว ๆ จะแสดงให้เห็นว่าผู้ขายครองตลาดในช่วงเวลานั้น แต่ในที่สุดราคาก็สามารถปิดสูงขึ้นได้ ราคามักจะพุ่งขึ้นหลังเกิดแท่งเทียนแบบนี้

บนกราฟรายวันของ EURUSD ด้านล่าง เราจะเห็นแท่งเทียนที่มีไส้ล่างและไส้บนยาว ๆ

Doji

แท่งเทียนที่มีเนื้อเทียนเล็กมากเป็นพิเศษ (ราคาเปิดและราคาปิดเกือบเท่ากัน) จะถูกเรียกว่า “Doji” หากแท่งเทียนนี้ได้ก่อตัวขึ้น ทั้งวัวและหมีต่างก็ไม่สามารถครองตลาดได้ ตลาดก็เกิดความไม่แน่นอน แท่งเทียน Doji เป็นสิ่งที่ยุ่งยาก มันไม่อาจบอกอะไรได้เรามากนักด้วยตัวมันเอง แต่มันก็อาจกลายเป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญถึงการกลับตัวได้หากมีการใช้เงื่อนไขตลาดบางอย่างมาประกอบ

"โอ้ มันเจ๋งมาก! ช่วยบอกผมทีว่าผมจะรู้ได้อย่างไรว่ามันจะกลับตัวเมื่อไหร่?"

โดยทั่วไป แท่งเทียน Doji จะกลายเป็นแท่งเทียนกลับตัวเมื่อตรงตามเงื่อนไขต่อไปนี้

1. แท่งเทียน Doji ได้ก่อตัวขึ้นหลังชุดของแท่งเทียนกระทิงที่มีเนื้อเทียนยาว ๆ (ในช่วงขาขึ้น) หรือหลังชุดของแท่งเทียนหมีที่มีเนื้อเทียนยาว ๆ (ในช่วงขาลง) โดยปกติแล้วมันจะส่งสัญญาณถึงการอ่อนแรงของแนวโน้ม

2. แท่งเทียนหลังจากที่แท่ง Doji ยืนยันการกลับตัว (ดูบทเรียน “รูปแบบแท่งเทียนกลับตัว”)

3. สภาวะตลาดมีการซื้อมากเกินไปหรือขายมากเกินไป

ตัวอย่างเช่น บนกราฟ M30 ของ AUDJPY แท่งเทียน Doji ได้ก่อตัวขึ้นและบ่งชี้ถึงการกลับตัวเป็นขาลง

ในวรรณกรรมสุดคลาสสิกเกี่ยวกับแท่งเทียน คุณจะพบแท่งเทียน Doji 4 แบบ ดังที่คุณเห็นในภาพด้านล่างนี้

Long-legged Doji จะมีไส้บนและไส้ล่างยาว ๆ ซึ่งมีความยาวเกือบเท่ากันและสะท้อนถึงความไม่แน่ใจที่มีอยู่เยอะมากในตลาด

Dragonfly Doji เป็นรูปแบบการกลับตัวขาขึ้นที่มีนัยสำคัญซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นที่จุดสิ้นสุดของแนวโน้มขาลง

Gravestone Doji เป็นรูปแบบการกลับตัวขาลงที่มีนัยสำคัญซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นที่ด้านบนสุดของแนวโน้มขาขึ้น

Four-price Doji พบเห็นได้ยากมาก ซึ่งแท่งเทียนนี้จะแสดงให้เห็นว่าเทรดเดอร์ไม่มั่นใจโดยสิ้นเชิงว่าตลาดจะไปในทิศทางใด

ในการศึกษาแท่งเทียนญี่ปุ่นครั้งแรกในฝั่งตะวันตก Steve Nison ได้นิยามแท่งโดจิไว้ 2 แบบ Northern Doji และ Southern Doji รูปแบบแรกอธิบายถึงแท่ง Doji ในช่วงขาลง ส่วนรูปแบบหลังอธิบายถึงแท่ง Doji ในช่วงขาขึ้น

แท่งเทียน Doji จะมีความหมายมากขึ้นหากพวกมันเป็นส่วนหนึ่งของรูปแบบแท่งเทียน เทรดเดอร์ชาวญี่ปุ่นได้กำหนดหลายรูปแบบแท่งเทียนที่แตกต่างกันที่ช่วยให้พวกเขาสามารถคาดการณ์การเคลื่อนไหวต่อไปของตลาดได้

ตอนนี้คุณรู้จักรูปแบบหลัก ๆ ของแท่งเทียนที่เกิดขึ้นในตลาดแล้ว มาทบทวนความรู้ของคุณกันดีกว่า

สรุปบทเรียน

• แท่งเทียนเป็นองค์ประกอบของกราฟแท่งเทียน แท่งเทียนจะประกอบด้วยเนื้อเทียน ไส้บน และไส้ล่าง

• แท่งเทียนช่วยในการทำนายความแข็งแกร่งของแนวโน้มในปัจจุบัน ทำหน้าที่เป็นแนวรับหรือแนวต้าน และให้สัญญาณถึงความเป็นไปได้ที่ตลาดจะเปลี่ยนทิศทาง

• แท่งเทียนมีหลากหลายรูปแบบ: Shaven Head และ Shaven Bottom, Spinning Top, แท่งเทียนที่มีไส้สั้น ๆ หรือไส้ยาว ๆ, Marubozu, และ Doji

• แท่งเทียน Doji ส่งสัญญาณถึงความไม่แน่ใจที่มีอยู่ในตลาด มันมักจะรวมอยู่ในรูปแบบแท่งเทียนที่ส่งสัญญาณถึงการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นในแนวโน้ม

กำลังจะมา

ในบทเรียนต่อไป เราจะมาดูรายละเอียดรูปแบบแท่งเทียนที่มีชื่อเสียงมากที่สุดกัน คุณสนใจไหม? เรียนรู้ต่อไปนะ!